Gan nhiễm mỡ nguy hiểm như thế nào?

Nghiên cứu mới đây của trường Y tế Cộng đồng thuộc Đại học Haifa (Israel) phát hiện, gan nhiễm mỡ không do rượu có thể liên quan đến chứng teo não nhiều hơn so với tuổi tác.

Gan nhiễm mỡ sớm có thể liên quan đến teo não?

Trọng lượng não giảm liên quan đến chứng bệnh gan nhiễm mỡ không do cồn (NAFLD) tương đường với 4,2 năm lão hóa ở những đối tượng trong độ tuổi từ 60 đến 70 tuổi, theo báo cáo đăng trên Tạp chí thần kinh học JAMA. Tỷ lệ này cũng tương đương với 7,3 năm tuổi lão hóa đối với những người dưới 60 tuổi.

Tác giả nghiên cứu Galit Weinstein cho biết: "Gan nhiễm mỡ có thể liên quan trực tiếp đến sự lão hóa của não bộ".

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng những người bị gan nhiễm mỡ thường mắc chứng suy giảm trí tuệ và hoạt động của não bộ cũng bị giảm hơn so với người bình thường.

Để tìm ra nguyên nhân, các nhà nghiên cứu đã quét não bằng phương pháp MRI để đo khối lượng não tổng thể trên 766 đối tượng nam giới và phụ nữ trung tuổi, đồng thời sử dụng phương pháp chụp CT để kiểm tra gan. Khoảng 18% đối tượng nghiên cứu mắc gan nhiễm mỡ.

Các nhà nghiên cứu liệt kê ra các yếu tố nguy cơ gây lão hóa não bao gồm mức mỡ trong máu, bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường, hút thuốc lá, uống rượu bia, thừa cân, thiếu sự vận động thể dục và tình trạng tiền mãn kinh.

Những người mắc gan nhiễm mỡ không do cồn (NAFLD) có nguy cơ cao hơn những người khác, ngay cả khi những đã được điều chỉnh những yếu tố nói trên. Theo đó, các nhà nghiên cứu rút ra kết luận NAFLD có liên quan đến tình trạng khối lượng não nhẹ hơn.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý, NAFLD dường như không liên quan đến các dấu hiệu tổn thương não hoặc đột quỵ.

Các yếu tố nguy cơ của gan nhiễm mỡ

Một loạt các bệnh và tình trạng sức khỏe có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do cồn, bao gồm:

- Cholesterol cao

- Mức chất béo trung tính cao trong máu

- Hội chứng chuyển hóa

- Béo phì, đặc biệt khi chất béo tập trung ở vùng bụng

- Hội chứng buồng trứng đa nang

- Chứng ngưng thở lúc ngủ

- Tiểu đường tuýp 2

- Suy tuyến giáp

Những đối tượng sau có nguy cơ bị mắc gan nhiễm mỡ cao:

- Người cao tuổi

- Những người bị tiểu đường

- Những người có mỡ cơ thể tập trung ở vùng bụng

Các biến chứng chính của bệnh viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và viêm gan siêu vi không do rượu có thể dẫn đến xơ gan, xơ gan có thể gây ra:

- Sự tích tụ chất lỏng dư thừa trong khoang phúc mạc (cổ trướng)

- Sưng các tĩnh mạch trong thực quản (loét thực quản), có thể dẫn đến vỡ tĩnh mạch và chảy máu

- Lẫn lộn, buồn ngủ và nói lơ lửng (bệnh não gan)

- Ung thư gan

- Suy gan giai đoạn cuối

Khoảng 20 phần trăm những người bị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu sẽ tiến triển đến xơ gan.NAFLD có thể được cải thiện bằng cách thay đổi lối sống, chẳng hạn như chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất.

Theo Viện sức khỏe quốc gia Hoa kỳ (The US National Digestive Diseases Information Clearinghouse - Viện quốc gia về bệnh tiêu hóa, tiểu đường và bệnh thận) cho biết, hiện chưa có phương pháp y học cụ thể nào có thể điều trị gan nhiễm mỡ.

Do vậy, lời khuyên của các chuyên gia là cần phòng bệnh này từ xa bằng các biện pháp sau đây:

1. Giảm cân và tập thể dục

Các chuyên gia khuyến cáo giảm cân được xem là bước hỗ trợ điều trị đầu tiên cho những người mới được chẩn đoán mắc gan nhiễm mỡ. Hiệp hội Dạ dày – Ruột Mỹ cũng khuyên những người mắc gan nhiễm mỡ thừa cân, béo phì nên giảm 10% cân nặng trở lên.

Một nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí Hepatology hồi tháng Giêng, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng giảm cân có tác dụng giúp đảo ngược bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Giáo sư Brent Neuschwander-Tetri thuộc Đại học St. Louis, cho biết: "Nghiên cứu này đã chỉ rõ những bằng chứng khoa học rằng, giảm cân có thể cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ. Vì vậy, thay đổi chế độ ăn và bắt đầu thói quen tập thể dục thường xuyên là rất quan trọng".

2. Cải thiện chế độ ăn uống hàng ngày

Chế độ ăn uống lành mạnh được coi là chìa khóa cho cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh. Một nghiên cứu năm 2007 trên chuột cho thấy, chế độ ăn nhiều carbonhydrate có thể tăng nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ.

Theo Mayoclinic, chế độ ăn uống có lợi cho sức khỏe và giúp phòng ngừa gan nhiễm mỡ bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc nguyên cám và chất béo lành mạnh.

3. Xem xét lượng rượu tiêu thụ

Theo NHS, NAFLD không do rượu, nhưng uống rượu có thể khiến cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Do vậy, nên cắt giảm hoặc ngừng uống rượu để bảo vệ sức khỏe.